رسانه های اجتماعی چه اثری روی ارتباطات دارند؟

انسان همیشه یک موجود اجتماعی بوده است و به نظر می‌رسد که امروزه رسانه های اجتماعی به یکی از اصلی‌ترین نیازهای اجتماعی او تبدیل شده اند. شعار اصلی مفهوم رسانه های اجتماعی ارتباطات است. اما آیا این شعار واقع بینانه به نظر می رسد؟

بر کسی پوشیده نیست که رسانه های اجتماعی عمیقاً نحوه ارتباط ما را تغییر داده‌اند؛ اما آیا اثرات آن صرفاً مثبت است؟ در این مقاله از روانکده بررسی می‌کنیم که چگونه رسانه های اجتماعی بر ارتباطات تأثیر می گذارند؟

تعریف رسانه های اجتماعی

رسانه های اجتماعی مجموعه ای از پلتفرم های آنلاین هستند که به جامعه آنلاین امکان می‌دهند از طریق پست کردن، نظر دادن و تعامل با یکدیگر در ارتباط باشند یا همکاری کنند. امروزه رایج ترین پلتفرم های رسانه های اجتماعی اینستاگرام، واتساپ، تلگرام، فیس بوک، توییتر، پینترست، لینکدین و اسنپ چت هستند.

اثرات رسانه های اجتماعی بر ارتباطات

از زمان گسترش رسانه های اجتماعی؛ راه های ارتباطی ما تغییر کرده است. یک دهه قبل مفهوم ارتباط محدودیت های زیادی داشت. اما با ظهور رسانه‌های اجتماعی؛ جهان در حال نزدیک‌تر شدن است. رسانه های اجتماعی نه تنها راه های ارتباطی جدیدی پیدا کرده اند، بلکه شیوه های ارتباطی قدیمی را نیز تغییر داده اند.

رسانه های اجتماعی دیدگاه جهان را نسبت به ارتباطات تغییر داده اند. افزایش سرعت ارتباط باعث ایجاد حس فوریت و نیاز به اشتراک گذاری چیزها در بین مردم شده است و روش‌های سنتی ارتباطات اکنون با روش‌های مدرن جایگزین شده‌اند. این مفهوم نیز دو طرف دارد. اما تأثیرات رسانه های اجتماعی بر ارتباطات یک جنبه خوش بینانه و یک جنبه بدبینانه دارد:

·        اثرات مثبت رسانه های اجتماعی بر ارتباطات

هنگام تجزیه و تحلیل مزایای رسانه های اجتماعی بر ارتباطات؛ اولین و مهم ترین فایده ای که به آن می‌رسیم افزایش سرعت ارتباط است. نقص قابل توجه سیستم ارتباطی سنتی ماهیت کند آن بود و به نظر می رسد رسانه های اجتماعی راه حلی برای آن باشد.

پیام ها در عرض چند ثانیه تحویل داده می شوند و برای صحبت کردن با کسی؛ صرف نظر از مکان؛ فقط یک کلیک فاصله داریم.

بر اساس نظرسنجی ها؛ 39 درصد از شرکت کنندگان اظهار کرده اند که ازطریق رسانه های اجتماعی احساس نزدیکی به دوستان خود می کردند و 26 درصد احساس می کردند به دلیل رسانه های اجتماعی دوستان بیشتری دارند.

رسانه‌های اجتماعی کمک می‌کنند افراد از فرهنگ های مختلف بدون هیچ حد و مرزی گرد هم بیایند و با یکدیگر گفتگو یا ملاقات کنند.

علاوه بر این؛ اپلیکیشن های مختلف بستری فراهم می‌کنند تا افراد استعدادهای خود را به یکدیگر نمایش دهند؛ افراد با استعداد از مناطق روستایی و دورافتاده که هرگز مورد توجه قرار نگرفته بودند؛ اکنون می‌توانند توجه مردم را جلب کنند.

همچنین فرصت ابراز وجود، دیده شدن و پذیرفته شدن را برای افراد دارای ناتوانی‌های گفتاری، شنوایی، جسمی و فکری گسترش می‌دهد.

در شبکه‌های اجتماعی روش های مختلفی برای انجام کارهای مختلف در حال ابداع و گسترش است. بسیاری از هنرها و هنرمندان با استفاده از رسانه های اجتماعی محبوبیت پیدا می کنند و این پلتفرم یک چرخش در ثروت آنها بوده است.

·        اثرات منفی رسانه های اجتماعی بر ارتباطات

حال می‌خواهیم نگاهی به معایب رسانه‌های اجتماعی بیندازیم. هر چند سرعت ارتباطات ممکن است افزایش یافته باشد؛ اما قابلیت اطمینان آن کاهش زیادی داشته است و میزان انتشار اخبار جعلی روز به روز در حال افزایش است.

در این عصر فناوری که مکالمات آنلاین و آفلاین تحت سلطه تعاملات رسانه های اجتماعی است؛ به دلیل دسترسی آسان شخص به فرد با استفاده از رسانه های اجتماعی؛ مردم تنبل شده‌اند.

بیشتر بخوانید: چرا ما به دارایی‌هایمان وابسته هستیم؟

مطالعات نشان می دهد که مردم علاقه خود را به ملاقات حضوری با دیگران از دست داده‌اند و روح ارتباطات گم شده است.

شانس گفتگوهای خوب و معنادار روز به روز کاهش می یابد. سبک‌های اختصاری پیام‌ زیبایی زبان را از بین می‌برند و گرامر و نحو را نیز رعایت نمی‌کنند.

تعاملات در پلتفرم‌های اجتماعی می‌تواند گاهی گمراه‌ کننده باشد و باعث سوء تفاهم‌های عمده بین افراد شود؛ همچنین خلاقیت افراد را کاهش می‌دهد و به شدت بر توانایی تفکر آنها تأثیر می‌گذارد.

از سویی نیز عادت استفاده بیش از حد از رسانه های اجتماعی منجر به کاهش تحرک و تنبلی افراد می‌شود.

بسیاری از مردم تمایل دارند در رسانه های اجتماعی زیاده روی کنند و ساعت ها و ساعت ها را صرف گشتن در سایت ها می کنند و هرچه افراد اطلاعات بیشتری دریافت کنند؛ بیشتر می خواهند  و متوقف کردن این چرخه ولع دائمی دشوار است.

رسانه های اجتماعی چگونه بر مهارت های ارتباطی تأثیر می گذارند؟

رسانه‌های اجتماعی اثرات مخربی بر مهارت‌های ارتباطی دارند و متأسفانه زمانی که از رسانه‌های اجتماعی بیش از حد یا وسواس گونه استفاده می‌شود؛ اثرات مخرب آنها ماندگاری بیشتری دارند. در ادامه برخی از مهم ترین تأثیرات مخرب رسانه‌های اجتماعی بر توانایی برقراری ارتباط را آورده ایم:

1. بر نحوه واکنش افراد به احساسات، نشانه های اجتماعی یا نشانه های غیرکلامی تأثیر می گذارد؛ زیرا این جنبه مهم از اساس ارتباط را پاک می‌کند. استفاده مکرر از رسانه‌های اجتماعی منجر می‌شود از تجربه نیازهای دیگران که براساس احساسات و نشانه‌های غیرکلامی و از طریق ارتباط حضوری قابل دریافت هستند؛ بی‌بهره و ناآگاه بمانیم.
2. ممکن است به تعاملات چهره به چهره آسیب بزند؛ افراد ارتباطات رسانه‌های اجتماعی را به عنوان یک ارتباط مؤثر و کافی تصور می‌کنند؛ در حالیکه در رسانه های اجتماعی، اکثریت قریب به اتفاق ارتباط از طریق متن و تصاویر اتفاق می افتد و این شکل از ارتباط از مکالمه رو در رو بی‌بهره است.
3. عزت نفس و اعتماد به نفس افراد تحت تأثیر منفی قرار می گیرد؛ زیرا محتوای غیرواقعی که در رسانه‌های اجتماعی مشاهده می شود افراد را از درون با احساسات منفی نسبت به خود مواجه می‌کند و موجب می‌شود فرد حس ناکافی بودن داشته باشد.

1. موجب می‌شود مردم به ویژه جوانان با ارتباط حضوری مشکل داشته باشند؛ زیرا آنها قوانین ارتباط حضوری را نمی‌دانند و تمرین ندارند.
2. افراد را از تعاملات اجتماعی واقعی مضطرب، اجتنابی و فراری می کند و به طور جدی موفقیت اجتماعی آنها را خراب می کند.
3. کسالت در گفتگوی واقعی؛ عادت کردن به ارتباط از طریق رسانه‌های اجتماعی موجب می‌شود از گفتگوهای واقعی و حضوری خسته شویم. عادت به بازخوردهای آنی و رنگارنگی که فقط رسانه های اجتماعی می توانند ارائه دهند، منجر به خسته کننده بودن مکالمات تلفنی و حضوری و کاهش کیفیت و تعداد مکالمات معنی دار می‌شود.
4. تعاملات بدون فیلتر؛ رسانه های اجتماعی و تعاملات اینترنتی پرده ای را بین فرستنده و دریافت کننده پیام ایجاد می کند. این تعاملات دیگر چهره به چهره نیستند و مردم احساس می کنند می توانند هر چیزی را بدون عواقب بگویند.
5. پنهان کردن خود واقعی؛ رسانه‌های اجتماعی موجب می‌شوند افراد ارزش خود را در بیرون چستجو کنند و به همین دلیل بسیاری از مردم در موقعیت‌های اجتماعی چهره می‌پوشند و اساساً خود واقعی خود را پنهان می‌کنند. آنها آنقدر از قضاوت شدن می ترسند که احساس می کنند باید همیشه کنترل شده رفتار کنند.
6. فراموش می‌کنیم که چگونه به دیگران گوش دهیم؛ رسانه های اجتماعی موفقیت ها، دستاوردها و تجربیات ما می‌شوند و ممکن است پست های دوستان یا دیگران را بخوانیم؛ اما در نهایت همه چیز درباره خودمان است.
7. فراموش می‌کنیم که چگونه متواضع باشیم؛ به ندرت پست هایی درباره رویدادهای منفی یا اشتباهاتی که مرتکب شده ایم می می‌گذاریم. از آنجایی که پشت یک صفحه نمایش و صفحه کلید پنهان شده ایم؛ می توانیم خود را بدون اینکه مورد قضاوت قرار بگیریم بالا ببریم و همچنین می توانیم به راحتی دیگران را قضاوت کنیم.

مطالب دیگر

مقابله با ترس از آینده

ترک عادت های عصبی

علائم اضطراب چیست؟

کلام آخر

جنبه‌های مثبت رسانه‌های اجتماعی از اثرات منفی آن بیشتر است؛ اما همچنان باید با احتیاط زیادی از آن استفاده کرد. همه باید در استفاده از رسانه های اجتماعی مراقب باشند زیرا می تواند تأثیرات زیادی بر زندگی شخصی کاربران داشته باشد. با توسعه مهارت های ارتباطی و دوستی های واقعی؛ زندگی هیجان انگیز و رضایت بخشی خواهید داشت که نه تنها به شما معنا و هدف می بخشد؛ بلکه ارتباطات رسانه های اجتماعی شما را نیز بهتر می کند.