از نظر روانشناسی عزت نفس اسکلت روانی انسان است و به همین دلیل یافتن راه های افزایش عزت نفس موضوعی بسیار اهمیت دارد. از آنجایی که جوانان قشر بسیار مهمی از جامعه هستند که سلامت روانی و عملکرد آنها کلید داشتن جامعه سالم و پویا می باشد؛ به همین دلیل در این مقاله از سایت روانکده راهکارهایی عملی برای افزایش عزت نفس در جوانان را به شما معرفی خواهیم کرد تا با تسهیل رشد و پیشرفت جوانان در آینده؛ شاهد جامعه ای سالم، پویا و توسعه یافته باشیم .
اهمیت افزایش عزت نفس در جوانان چیست؟
ممکن است یک جوان؛ تحت تاثیر انتقاد های دیگران و یا داشتن انتظارات بیش از حد از خود؛ عزت نفس پایینی داشته باشد که این امر باعث می شود جوان با وجود برخورداری از توانایی ها و مهارت ها و استعدادها؛ خود را دست کم بگیرد و نسبت به خودش افکار منفی داشته باشد؛ که در اینصورت نمی تواند در حوزه های مهم زندگی از جمله تحصیل و شغل خود به درستی عمل کرده و موفق و شاد شود.
برای افزایش عزت نفس باید در ابتدا با تمریناتی طرز تفکر خود را تغییر دهید تا در ادامه؛ این تفکرات در شما نهادینه شده و به رفتار تبدیل شوند؛ به این ترتیب تقویت عزت نفس موجب سلامتی فکری و روانی جوانان می شود و شخصیتی مثبت و قوی در جوان شکل می گیرد. جوانی که عزت نفس دارد از خود راضی نیست؛ بلکه به خودش باور دارد و می داند که به اندازه کافی خوب و توانمند است.
مطلب مرتبط: دو مورد از راههای تقویت عزت نفس
دلیل کمبود عزت نفس در جوانان چیست؟
عزت نفس یک ویژگی ذاتی است که در همه کودکان وجود دارد اما در طی زندگی و بزرگ شدن؛ وقتی که فرد حس می کند هر تلاشی که می کند دیده نمی شود و به اندازه کافی خوب نیست، همیشه مورد انتقاد قرار می گیرد و هیچ کس اهمیتی به تلاش هایش نمی دهد؛ به مرور عزت نفس خود را از دست می دهد و دیگر دیدگاه مثبتی به خود نخواهد داشت. برخی از عواملی که روی عزت نفس در جوانان تاثیر می گذارند :
- بی توجهی و عدم حمایت والدین
زمانی که تلاش ها و انگیزه ها و دستاوردها از طرف والدین نادیده گرفته شوند و یا در چالش های زندگی؛ فرد از طرف والدین حمایت نشود؛ چنین وضعیتی موجب می‌شود که او حس کند فراموش شده است و ارزشمند نیست و این حس همچنان در آینده و جوانی با او خواهد بود و موجب خواهد شد که جوان احساس بی ارزشی و بی کفایتی کند.
- تعرض و آسیب های روانی
زمانی که فرد در کودکی یا نوجوانی به زور مورد تعرض یا سوء استفاده‌ی جنسی یا عاطفی قرار می گیرد ممکن است بخاطر این تعرض؛ خودش را سرزنش کند و احساس پوچی و بی ارزشی داشته باشد و به این فکر کند که لیاقتش بوده که این بلا به سرش بیاید؛ چنین فردی دیگر نمی تواند نسبت به خود و دیگران و آینده زندگی خوش بین باشد و اعتماد کند.
- توقعات غیرواقع بینانه از خود
برخی از جوانان توقعاتی غیر منطقی از خود دارند؛ مثلا ممکن است انتظار داشته باشند در دانشگاه بالاترین نمرات را کسب کنند یا زمانی که به تازگی وارد بازار کار می شوند؛ توقع داشته باشند که خیلی سریع پیشرفت کرده و به جایگاه بالایی برسند یا سریعا پولدار شوند؛ زمانی که توقعات غیرواقع بینانه آنها برآورده نمی شود به خود و باورهایشان شک می کنند و احساس می کنند ناتوان هستند.
مطلب مرتبط: آیا عزت نفس همان اعتماد به نفس است؟
بیشتر بخوانید:
راه های افزایش اعتماد به نفس در رابطه
- تفکرات منفی درباره خود
اگر اغلب در مورد خودتان به طرز خاصی فکر می کنید این افکار و احساسات به عادت تبدیل خواهند شد و شما باور می کنید که فردی بی ارزش هستید.
- برخی اعتقادات غالب در جامعه
برخی باورها و اعتقادات مذهبی که باعث می شوند مسائل را به صورت خوب یا بد ببینید منجر می شوند که اگر نتوانید کاملا مطابق با آن اعتقادات عمل کنید؛ خود را فردی گناهکار تصور خواهید کرد و احساس شرم و گناه و ناامیدی از خود را تجربه خواهید کرد.
- رسانه ها و فضای مجازی
وقتی جوانان افراد محبوب و مشهور را در شبکه های تلوزیونی و فضای مجازی می بینند؛ خود را با آنها مقایسه می کنند و از آنجایی که تصویری پولدار، زیبا و بی نقص از آنها در این رسانه ها به نمایش در می آید؛ جوان ناامید می شود و به این نتیجه می رسد که هیچوقت نمی تواند مثل آنها باشد و فردی بی ارزش است.
اما حقیقت این است که تصویر بی نقصی که از افراد مشهور در رسانه ها ارائه می شود؛ غیر واقعی و دروغ رسانه ای است و جوان در مقایسه با یک تصویر غیرواقعی شکست خورده است.
مطلب مرتبط: چه کارهایی عزت نفس را از بین می برد
راه های تقویت عزت نفس در جوانان چیست؟
علاوه بر عوامل ذکر شده؛ دلایل زیاد دیگری وجود دارند که منجر به کاهش عزت نفس جوانان می شوند. آنچه اهمیت دارد این است که جوانان باید با خودشناسی، تمرینات ذهنی و شناسایی ریشه های عزت نفس پایین؛ عزت نفس را به صورت یک حالت غیر قابل تغییر در افکار و رفتار خود نهاینه کنند و هر روز برای افزایش عزت نفس در خود تمرین کنند. برخی از کارهایی که در حفظ و تقویت عزت نفس جوانان کاربردی هستند عبارتند از:
- یادگیری یک مهارت جدید.
- مشارکت داوطلبانه در خدمت به دیگران.
- نگه داشتن حیوان خانگی.
- اهمیت دادن به ظاهر و علاقه مندی های خود.
- مشخص کردن ارزش ها، اصول و مرزهایی برای زندگی خود.
- یادداشت کردن موفقیت ها و دستاوردها.
- مراقبت کردن از روابط و افراد مهم زندگی خود.
- بیان جملات انگیزشی و مثبت در تایید خود.
- ترک منطقه امن خود و تجربه کردن کارها و روابط جدید.
- باور به این که شکست بخشی از مسیر موفقیت است.
- متوقف کردن خودگویی ها و افکار منفی و تکراری.
- گنجاندن فعالیت بدنی منظم و ورزش در سبک زندگی خود.
- داشتن پشتکار و تسلیم نشدن در میانه کارها.
- داشتن قاطعیت، جسارت، شهامت و زبان بدن درست در کارها و ارتباطات خود.
- داشتن تنوع در فعالیت ها و در صورت نیاز؛ تغییر کوتاه مدت محیط با مسافرت و تفریح.
- قبول کنید که رسیدن به همه خواسته ها و آرزوها قطعی نیست.
مطلب مرتبط: چگونه عزت نفس و اعتماد به نفس داشته باشیم
کلام آخر
در این مقاله در مورد اهمیت داشتن عزت نفس سالم در جوانان صحبت کردیم و راهکارهایی برای حفظ کردن و تقویت عزت نفس را در جوان معرفی کردیم؛ که با تمرین روزانه آنها می توانید عزت نفس را در وجود خود نهادینه کنید.
مقاله کامل و جامعی بود ممنون از شما