انگیزه واقعاً چیست؟

انگیزه نیروی محرکه پشت اعمال انسان است که شامل نیروهای بیولوژیکی، عاطفی، اجتماعی و شناختی می‌باشد و رفتار انسان را فعال می کند.

در این مقاله از روانکده قصد داریم شما را به طور کامل با مفهوم انگیزه و راه‌های افزایش آن آشنا کنیم.

انگیزه چیست؟

انگیزه فرآیندی است که انرژی لازم برای رفتارهای هدف مدار را هدایت و حفظ می کند. انگیزه همان  چیزی است که به شما کمک می کند وزن اضافی‌تان را کاهش دهید، یا آن ارتقا را در محل کار به دست آورید. به طور خلاصه؛ انگیزه باعث می شود که به گونه ای عمل کنید که به اهدافتان نزدیکتر شوید.

انگیزه عامل مهمی است که افراد را تشویق می کند تا بهترین عملکرد خود را ارائه دهند. یک انگیزه مثبت قوی باعث افزایش بازده می شود؛ اما انگیزه منفی عملکرد فرد را کاهش می دهد.

مطلب مرتبط: تفاوت استرس و اضطراب

ماهیت انگیزه چیست؟

انگیزه یک پدیده روانی است که در درون فرد ایجاد می شود و انرژی می دهد، فعال می کند و اهداف رفتاری را هدایت می کند.

وقتی فرد کمبود نیازهای خاصی را احساس می کند؛ انگیزه  او را  برمی انگیزد تا برای ارضای نفس خود بهتر از حد معمول کار کند. انرژی های خفته ای در انسان وجود دارند که توسط انگیزه و با کانالیزه کردن به اعمال فعال می شوند.

البته انگیزه اغلب به دو شکل بیرونی یا درونی توصیف می شود:

انگیزه بیرونی: از خارج از فرد نشأت می‌گیرد و اغلب شامل پاداش‌های بیرونی مانند غنائم، پول، جایگاه اجتماعی یا تمجید می‌شود.

انگیزه درونی: از درون فرد نشات می گیرد؛ مانند پر کردن جدول کلمات متقاطع پیچیده صرفاً برای رضایت از حل یک مشکل.

انواع انگیزه

وقتی مدیری بخواهد کار بیشتری از زیردستانش بگیرد؛ باید آنها را برای بهبود عملکردشان تشویق کند و انگیزه ای برای کار بیشتر به آنها بدهد. او ممکن است به فکر ایجاد انگیزه با پاداش باشد یا بخواهد در آنها ترس ایجاد کند  و برای رسیدن به کار مورد نظر از زور استفاده کند. انواع انگیزه به شرح زیر است:

·        انگیزه مثبت

انگیزه مثبت یا انگیزه انگیزشی براساس بر پاداش است. برای مثال کارفرما مشوق هایی را برای دستیابی به اهداف مورد نظر به کارگران ارائه می‌کند. مشوق ها ممکن است به شکل دستمزد بیشتر، ترفیع و غیره باشد. به کارکنان مشوق ها ارائه می شود و آنها با میل و رغبت عملکرد خود را بهبود می‌بخشند و احساس شادی می کنند.

·        انگیزه منفی

انگیزه منفی بر زور یا ترس مبتنی است. ترس باعث می شود که کارمندان به روش خاصی عمل کنند. در صورتی که مطابق با آن عمل نکنند، ممکن است با تنزل مقام یا اخراج مجازات شوند. ترس به عنوان یک مکانیسم فشار عمل می کند. کارمندان به میل خود همکاری نمی کنند؛ بلکه می خواهند تنبیه  نشوند.

این نوع انگیزه باعث عصبانیت و ناامیدی می شود. با وجود معایب انگیزه منفی؛ این روش معمولاً برای دستیابی به نتایج مطلوب مورد استفاده قرار می گیرد. شاید کمتر مدیریتی وجود داشته باشد که در یک زمان از انگیزه منفی استفاده نکرده باشد.

چرا انگیزه مهم است؟

انگیزه یک نیروی هدایت کننده برای همه رفتارهای انسان می‌باشد. بنابراین؛ درک نحوه عملکرد انگیزه و عواملی که ممکن است بر آن تأثیر بگذارند؛ می تواند به دلایل مختلفی مهم باشد. از جمله دلایل اهمیت انگیزه این است که با انگیزه می توانید:

• با تلاش برای رسیدن به اهداف خود؛ کارایی خود را افزایش دهید.
• شما را وادار به اقدام می‌کند.
• به شما کمک می کند از رفتارهای ناسالم یا ناسازگار مانند ریسک پذیری و اعتیاد اجتناب کنید.
• به شما کمک می کند کنترل بیشتری بر زندگی خود داشته باشید.
• کمک می‌کند رفاه و شادی کلی خود را بهبود ببخشید.
• به شما کمک می کند عادات قدیمی را تغییر دهید.
• به شما کمک می کند تا با چالش ها و فرصت ها کنار بیایید.

مولفه های انگیزه

اگر تا به حال هدفی داشته اید (مثل اینکه بخواهید 10 کیلو وزن کم کنید یا در یک مسابقه شرکت کنید)؛ احتمالاً می دانید که تنها داشتن میل به انجام این کارها کافی نیست. شما همچنین باید بتوانید در برابر موانع بایستید و استقامت لازم برای ادامه راه را با وجود مشکلات پیش رو داشته باشید.

این عناصر یا اجزای مختلف برای به دست آوردن انگیزه و حفظ آن مورد نیاز هستند. محققان سه مؤلفه اصلی انگیزه را شناسایی کرده‌اند: فعال‌سازی، پشتکار و شدت.

بیشتر بخوانید: راه های افزایش اعتماد به نفس در رابطه

فعال سازی:  تصمیم برای شروع یک رفتار است. نمونه ای از فعال سازی می‌تواند ثبت نام در دوره های روانشناسی به منظور کسب مدرک باشد.

پشتکار: تلاش مداوم برای رسیدن به هدف است؛ حتی اگر موانعی وجود داشته باشد. مثال پشتکار این است که در کلاس روانشناسی خود حاضر شوید؛ حتی اگر شب قبل تا دیروقت بیدار بوده باشید.

شتاب: عبارت است از تمرکز و نشاطی که برای دنبال کردن یک هدف دارید. برای مثال؛ یک دانش آموز ممکن است بدون تلاش زیاد درس بخواند؛ در حالی که دانش آموزی دیگر به طور منظم مطالعه می کند، در بحث های کلاسی شرکت می کند و از فرصت های تحقیقاتی خارج از کلاس استفاده می کند.

مطلب مرتبط: حواس پرتی چیست؟

نکاتی برای تقویت انگیزه

انگیزه همه افراد در طول زندگی نوساناتی پیدا می‌کند. همه ما گاهی اوقات آمادگی و اشتیاق فوق العاده‌ای برای رسیدن به اهدافمان داریم دارید؛ اما مواقعی نیز ممکن است احساس کنیم بی‌حال هستیم یا نسبت به چیزی که می‌خواهیم یا اینکه چگونه به آن دست یابیم؛ دچار شک و تردید می‌شویم.

اگر احساس می‌کنید انگیزه‌تان کم است؛ اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای کمک به افزایش انگیزه خود انجام دهید. برخی از کارهایی که می توانید برای توسعه یا بهبود انگیزه خود انجام دهید عبارتند از:

1.     اهداف خود را الویت بندی کنید

اهداف خود را طوری تنظیم کنید که بتوانید روی چیزهایی تمرکز کنید که واقعاً برای شما مهم هستند. اهمیت زیاد این اهداف به شما کمک می کند تا از چالش های آن عبور کنید.

اگر در حال مقابله با چیزی هستید که خیلی بزرگ یا طاقت‌فرسا به نظر می‌رسد؛ آن را به مراحل کوچک‌تر و قابل کنترل‌تر تقسیم کنید و سپس؛ چشم اندازهای خود را برای دستیابی به اولین قدم تعیین کنید. به‌عنوان مثال؛ به جای تلاش برای کاهش 10 کیلو وزن؛ این هدف را به 5  کیلو کاهش دهید.

2.     اعتماد به نفس خود را بهبود ببخشید

تحقیقات نشان می دهند که بین اعتماد به نفس و انگیزه ارتباط مستقیمی وجود دارد. بنابراین؛ به دست آوردن اعتماد بیشتر به خود و مهارت هایتان می تواند بر توانایی شما برای دستیابی به اهدافتان تأثیر بگذارد.

نقاط قوت و دستاوردهای گذشته را به خود یادآوری کنید. این کار به شما کمک می کند که شک و تردید به خودتان انگیزه شما را محدود نکند و اگر چیزهایی وجود دارد که نسبت به آنها احساس ناامنی می کنید؛

سعی کنید روی بهبود در آن زمینه ها کار کنید تا احساس مهارت و توانایی بیشتری داشته باشید.

3.     اطراف خود را با افراد مثبت پر کنید

دوستان و خانواده مثبت؛ خودگویی مثبت شما را تقویت می کنند و به مدیریت علائم افسردگی و اضطراب نیز کمک می کند. از خواندن کتاب، صحبت با مربی یا دوستان و خانواده خود برای اهدافتان الهام بگیرید.

مطلب مرتبط: EQ چه تفاوتی با IQ دارد؟

دلایل انگیزه پایین چیست؟

چند چیز وجود دارد که باید مراقب آنها باشید؛ چون  ممکن است به سطح انگیزه شما آسیب بزنند یا از آن جلوگیری کنند. برخی از عوامل جلوگیری کننده و کاهنده انگیزه عبارتند از:

• تفکر همه یا هیچ: اگر فکر می‌کنید که هنگام تلاش برای رسیدن به هدف خود باید کاملاً بی نقص باشید یا تلاش کردن فایده‌ای ندارد؛ یک لغزش کوچک یا اشتباه می‌تواند انگیزه شما را برای ادامه دادن کاهش دهد.
• اعتقاد به راه حل های سریع: اگر نتوانید بلافاصله به هدف خود برسید؛ احساس بی انگیزگی می‌کنید؟ باید بدانید رسیدن به اهداف اغلب زمان می برد.
• باور به اینکه یک روش برای همه مناسب است: فقط چون یک رویکرد یا روش برای شخص دیگری کارآمد است؛ نمی‌تواند برای شما هم کارآمد باشد. اگر برای دنبال کردن اهداف خود انگیزه ندارید؛ به دنبال روش‌های دیگری باشید که برای شما بهتر عمل کنند.

کلام آخر

انگیزه در خلاقیت، بهره وری و شادی نقش اساسی دارد. انگیزه چیزی است که ما را وادار به عمل می کند و وقتی اقدام می کنیم؛ حرکت، رشد و تغییر ایجاد می شود و همه اینها به زندگی ما هدف و شادی می بخشد. ترفند حفظ انگیزه این است که روی عناصری از کار تمرکز کنید که برای شما لذت بخش است و با توسعه انعطاف پذیری در خود از شکست‌ها عبور کنید و باانگیزه به مسیر ادامه دهید.