گفتار فرآیند تولید صداهای خاصی است که معنا را به شنونده منتقل می کند و یکی از راه‌های اصلی برای اشتراک گذاری افکار، احساسات و عقاید خود با دیگران است. عمل صحبت کردن نیاز به هماهنگی دقیق چند قسمت بدن از جمله سر، گردن، سینه و شکم دارد.
در این مقاله از روانکده به بررسی اختلالات گفتاری و انواع مختلف آن می پردازیم و علائم، علل و راه‌های درمان اختلالات گفتاری را پوشش می دهیم.
فهرست مطالب
اختلالات گفتاری چیست؟
اختلال گفتار وضعیتی است که در آن فرد در تولید صداهای گفتاری صحیح مورد نیاز برای بیان کلمات مشکل دارد. در واقع؛ اختلالات گفتاری بر توانایی فرد برای ایجاد صداهایی که به او اجازه می دهند با افراد دیگر ارتباط برقرار کند تأثیر می گذارد.
اختلال گفتار با اختلال زبان؛ به معنای ناتوانی فرد در یادگیری کلمات یا درک آنچه دیگران به او می گویند؛ یکسان نیست. با این حال؛ اختلالات گفتاری و زبانی می تواند بیان افکار و احساسات خود برای دیگران را دشوارتر کند.
انواع اختلالات گفتاری
برخی از انواع اختلالات گفتاری عبارتند از لکنت، آپراکسی و دیزآرتری. در ادامه به هر یک از این انواع می پردازیم:
مطلب مرتبط: آسیب های اجتماعی
لکنت زبان
لکنت به یک اختلال گفتاری اشاره دارد که جریان گفتار را قطع می کند. افرادی که لکنت دارند به طور غیرارادی صداها، مصوت ها یا کلمات را تکرار می کنند؛ همچنین طولانی شدن کشش یا بیرون دادن صداها یا کلمات خاص از مشخصه‌های لکنت زبان است.
دو نوع اصلی لکنت وجود دارد:
- لکنت رشدی: بر کودکان خردسالی که هنوز در حال یادگیری مهارت های گفتار و زبان هستند تأثیر می گذارد. عوامل ژنتیکی به طور قابل توجهی احتمال ابتلا به این نوع لکنت را در افراد افزایش می دهد.
- لکنت نوروژنیک: زمانی اتفاق می افتد که آسیب مغزی از هماهنگی مناسب بین مناطق مختلف مغز که در گفتار نقش دارند؛ جلوگیری می‌کند.
آپراکسی
وقتی فردی تصمیم می گیرد صحبت کند؛ مغز سیگنال هایی را به ساختارهای مختلف بدن که با همکاری آنها گفتار تولید می‌شود؛ می‌فرستد و مشخص می‌کند که چگونه و چه زمانی حرکت کنند تا صداهای مناسب ایجاد شوند.
برای مثال؛ این سیگنال‌های گفتاری تارهای صوتی را باز یا بسته می‌کنند، زبان را حرکت می‌دهند و حرکت هوا را از طریق گلو و دهان کنترل می‌کنند.
آپراکسی یک اصطلاح کلی است که به آسیب مغزی اشاره دارد که مهارت های حرکتی فرد را مختل می کند و می تواند هر بخشی از بدن را تحت تاثیر قرار دهد.
بیشتر بخوانید:
7 راز کاربردی زبان بدن افراد با اعتماد به نفس بالا
آپراکسی گفتار یا آپراکسی کلامی؛ به طور خاص به اختلال در مهارت های حرکتی اشاره دارد که بر توانایی فرد برای شکل دادن صحیح صداهای گفتار تأثیر می گذارد.
دیزآرتری
دیزارتری زمانی رخ می دهد که آسیب به مغز باعث ضعف عضلانی در صورت، لب ها، زبان، گلو یا قفسه سینه فرد شود که این ضعف عضلانی می تواند صحبت کردن را بسیار دشوار کند.
علائم اختلال گفتاری چیست؟
بسته به علت اختلال گفتار؛ علائم متعددی ممکن است وجود داشته باشد. علائم رایجی که افراد مبتلا به اختلالات گفتاری تجربه می کنند عبارتند از:
- تکرار یا طولانی شدن صداها
- مشکل در تلفظ صحیح کلمات
- تقلا برای گفتن کلمه یا صدای صحیح
- آرام صحبت کردن
- اضافه کردن صداها و کلمات اضافی
- انجام حرکات تند در حین صحبت کردن که معمولاً سر را درگیر می کند
- چندین بار پلک زدن در حین صحبت کردن
- ناامیدی قابل مشاهده هنگام تلاش برای برقراری ارتباط
- مکث های مکرر هنگام صحبت کردن
- گرفتگی صدا یا صحبت کردن با صدای خشن
مطلب مرتبط: بهبود مهارت های ارتباطی کودکان
دلایل اختلالات گفتاری چیست؟
گفتار به طور طبیعی همراه با سایر بخش‌ها رشد می کند. اختلالات گفتار می تواند افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد؛ اما در کودکان پیش دبستانی شایع‌تر است. برخی از شایع‌ترین علل انواع اختلالات گفتاری شامل موارد زیر می‌باشد:
- ناهنجاری های ژنتیکی
- استرس عاطفی
- هر گونه ضربه به مغز یا عفونت
- از دست دادن شنوایی
- آسیب مغزی ناشی از سکته مغزی یا ضربه
- ضعف عضلانی
- تارهای صوتی آسیب دیده
- سرطان گلو
- آسیب دیدن اعصاب تامین کننده ماهیچه های تارهای صوتی
- زوال عقل
- اوتیسم
- سندرم داون
- شکاف کام یا مشکلات دندان
- فلج مغزی
- نقص مادرزادی در تارهای حنجره
- استفاده بیش از حد از تارهای صوتی شامل فریاد زدن یا آواز خواندن
- رشد غیرسرطانی پولیپ،کیست،یا زخم روی تارهای صوتی
اختلالات گفتاری چگونه درمان می شود؟
اختلالات گفتاری خفیف ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند و برخی از اختلالات گفتاری ممکن است به سادگی از بین بروند؛ برخی دیگر نیز با گفتار درمانی بهبود پیدا می‌کنند.
در کل؛ نوع درمان اختلالات گفتاری متفاوت است و به نوع اختلال و شدت آن بستگی دارد. برخی روش‌های درمانی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- تمرینات گفتار درمانی که بر آشنایی با کلمات یا صداهای خاص تمرکز دارد.
- تمرینات بدنی که بر تقویت عضلات تولید کننده صداهای گفتاری تمرکز دارند.
- اهداف درمانی که شامل تمرین صداها یا کلمات خاص برای آشنایی با الگوهای گفتاری خاص است.
- استفاده از متن و یادگیری تشخیص صداهای گفتاری در زمینه های مختلف مبتنی بر هجا.
- کنتراست درمانی شامل گفتن جفت کلماتی که حاوی یک یا چند صدای گفتاری متفاوت هستند.
- رویکرد دهانی- حرکتی درمانی که بر بهبود قدرت عضلانی، کنترل حرکتی و کنترل تنفس تمرکز دارد.
- داروهای اضطراب در مواردی که اختلالات گفتاری باعث ایجاد اختلالات اضطرابی در افراد شده است.
مطلب مرتبط: استرس چند نوع دارد؟
کلام آخر
در این مطلب آموختید که اختلالات گفتاری بر توانایی فرد برای تولید صداهایی که کلمات را ایجاد می کنند؛ تأثیر می گذارد. اختلالات گفتاری می تواند بر عزت نفس و کیفیت کلی زندگی افراد تأثیر بگذارد.
با این حال؛ گفتار درمانی، تمرینات تنفسی و گاهی اوقات داروهای ضد اضطراب می توانند به بهبود گفتار و کاهش علائم اختلال تکلم کمک کنند.
با این مطلبتون به صورت کامل فهمیدم پذیرش جویی چیه ممنون از شما