در نظام حقوقی ایران، طلاق به عنوان انحلال عقد نکاح و برهم خوردن زندگی زناشویی شناخته میشود. با این حال، در برخی موارد ممکن است نکاح به دلیل وجود شرایطی خاص، فسخ یا باطل شود.
در این صورت، ازدواجی که صورت گرفته صحیح نبوده و اثرات حقوقی آن از بین می‌رود.در این مقاله، به بررسی موارد فسخ نکاح در قانون ایران می‌پردازیم و توضیح می‌دهیم که چه چیزهایی می‌توانند طلاق را باطل کنند.
چه مواردی باعث فسخ نکاح میشود؟
قانون مدنی ایران موارد متعددی را برای فسخ نکاح برشمرده است که به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
1. موارد فسخ نکاح به دلیل وجود عیوب در عقد:
فقدان شرایط اساسی نکاح: نکاح بدون وجود شرایط اساسی مانند بلوغ، عقل، اختیار و رضای زوجین صحیح نیست و باطل میشود.
محرمیت: ازدواج بین محارم مانند پدر و دختر، مادر و پسر، خواهر و برادر و عمو و عمه با فرزند برادر یا خواهر باطل است.
شروط ضمن عقد: در صورتی که در عقد نکاح شرطی درج شده باشد و یکی از زوجین آن را انجام ندهد یا نتواند انجام دهد، طرف مقابل می‌تواند نکاح را فسخ کند.
عیوب نقص عضو: در صورتی که یکی از زوجین به عیوب نقص عضو مبتلا باشد که در زندگی زناشویی تأثیر منفی بگذارد، طرف مقابل می‌تواند نکاح را فسخ کند.
جنون: در صورتی که یکی از زوجین بعد از عقد نکاح دیوانه شود، طرف مقابل می‌تواند نکاح را فسخ کند.
اعتیاد به مواد مخدر: در صورتی که یکی از زوجین به مواد مخدر یا سایر مواد روان‌گردان اعتیاد داشته باشد، طرف مقابل می‌تواند نکاح را فسخ کند.
محکومیت به حبس: در صورتی که یکی از زوجین به حبس ابد یا حبس طویل‌المدت محکوم شود، طرف مقابل می‌تواند نکاح را فسخ کند.
بیشتر بخوانید:
چه چیزهایی باعث طلاق میشود؟
عدم تمکین: در صورتی که زن از تمکین شوهر خودداری کند، شوهر می‌تواند پس از صدور حکم الزام به تمکین از سوی دادگاه و عدم تمکین زن، نکاح را فسخ کند.
2. موارد فسخ نکاح به دلیل وجود عیوب در یکی از زوجین:
نقص عضو: در صورتی که یکی از زوجین قبل از عقد نکاح به نقص عضوی مبتلا باشد که در زندگی زناشویی تأثیر منفی بگذارد، طرف مقابل می‌تواند نکاح را فسخ کند.
غیبت مفقودالاثر: در صورتی که یکی از زوجین برای مدت طولانی مفقودالاثر شود، طرف مقابل می‌تواند به دادگاه مراجعه و تقاضای فسخ نکاح کند.
استنکاف از پرداخت نفقه: در صورتی که شوهر از پرداخت نفقه زن خودداری کند، زن می‌تواند به دادگاه مراجعه و تقاضای طلاق به دلیل عسر و حرج کند.
تعدد زوجات: در صورتی که مرد بدون رضایت همسر اول خود، همسر دوم اختیار کند، زن اول می‌تواند نکاح را فسخ کند.
نکاتی در خصوص فسخ نکاح
اختیار فسخ نکاح: حق فسخ نکاح در موارد مذکور، به طرف مقابل زوج یا زوجه‌ای که دارای نقص یا عیب است، تعلق می‌گیرد.
مهلت فسخ نکاح: در برخی از موارد فسخ نکاح، مانند غیبت مفقودالاثر، برای فسخ نکاح مدت زمان مشخصی تعیین شده است.
اثر فسخ نکاح: با فسخ نکاح، عقد نکاح از بین می‌رود و زوجین به حالت قبل از ازدواج باز می‌گردند.
ثبت فسخ نکاح: برای رسمیت یافتن فسخ نکاح، باید به دفاتر اسناد رسمی ازدواج و طلاق مراجعه و فسخ نکاح را به ثبت رساند.
جمع‌بندی
در نظام حقوقی ایران، در برخی موارد خاص، نکاح به دلیل وجود شرایطی خاص، فسخ یا باطل میشود. در این صورت، ازدواجی که صورت گرفته صحیح نبوده و اثرات حقوقی آن از بین می‌رود.
