همه ما ممکن است گاهی اوقات درجاتی از افکار مزاحم و ناگهانی را تجربه کنیم؛ زمانی که این افکار غیرارادی به طور مداوم در ذهن تکرار شوند باعث استرس و اضطراب شدید می شوند.
در این مقاله از روانکده به این موضوع می پردازیم که افکار مزاحم چیست و چگونه یک فرد می تواند با افکارمزاحم مبارزه کند؟
فهرست مطالب
تعریف افکار مزاحم
افکار مزاحم افکاری غیرارادی هستند که به طور ناگهانی و ظاهراً از ناکجاآباد وارد هشیاری فرد می شوند و می توانند برای او آزاردهنده و ناراحت کننده باشند.
اغلب محتوای افکار مزاحم شامل خشونت یا انحراف جنسی است و به همین جهت این نوع افکار می توانند باعث ایجاد شک، ترس، احساس شدید بی ارزشی، گناه و شرم در فرد شوند؛ زیرا این افکار با ارزش های او در تضاد هستند.
در حالی که افکار مزاحم ممکن است آزاردهنده باشند؛ اما معمولا منجر به اقدامات مضر نمی‌شوند و نشانه ای از این نیستند که فرد تمایل پنهانی به انجام کارهایی که به ذهنتش می رسد دارد.
مطلب مرتبط:
چگونه افکار مثبت را جایگزین افکار منفی کنیم؟
چه چیزی باعث ایجاد افکار مزاحم می شود؟
در حالی که تجربه هر از گاهی افکار مزاحم کاملاً طبیعی است؛ مشکل اساسی زمانی رخ می دهد که این افکار همچنان به طور وسواس گونه ادامه یابند.
در واقع در حالی که افکار مزاحم می توانند تصادفی باشند؛ تجربه‌های زندگی یا واکنش های خود شخص به یک رویداد معمولاً بر آنها تأثیر می گذارد. برای مثال، گزارش سرقت در محل زندگی یک فرد می تواند ناخودآگاه باعث ایجاد افکار مزاحم وسواسی مبنی بر احتمال وارد شدن سارق به خانه او شود.
افکار مزاحم تقریباً در هر موقعیتی می توانند راه خود را باز کرده و باعث اضطراب شوند. مشخص نیست که چرا این افکار به وجود می آیند؛ اما در برخی از افراد، این افکار ممکن است چسبنده شوند و مدتهای طولانی باقی بمانند و تکرار شوند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که افکار مزاحم با اختلال وسواس فکری اجباری و اختلالات اضطرابی مرتبط هستند؛ اما بسیاری از افرادی که این افکار را تجربه می کنند نیز هیچگونه اختلال سلامت روانی ندارند.
افکار مزاحم اغلب با استرس یا اضطراب تحریک می شوند؛ همچنین ممکن است یک مشکل کوتاه مدت ناشی از عوامل بیولوژیکی مثل تغییرات هورمونی باشند. در واقع هر عامل استرس زای بزرگ در زندگی می تواند خطر داشتن افکار مزاحم را افزایش دهد.
مطلب مرتبط:
برای رهایی ذهن از افکار مزاحم چکار کنیم؟
مشکل اینجاست که افرادی که افکار مزاحم دارند تمایل دارند فورا از شر این افکار خلاص شوند؛ اما متأسفانه به طور متناقضی هرچه بیشتر سعی می‌کنند افکار مزاحم را سرکوب و منحرف کنند؛ شدت آنها بیشتر شده و چسبنده تر می شوند.
افکار مزاحم افکار ناخواسته و غیرارادی هستند و هیچ ارتباطی با واقعیت یا خواسته های فرد ندارند و قرار نیست عملی شوند. واقعیت این است که برخی افکار بی معنی هستند و ارزش بررسی ندارند؛ قبول کنید یک فکر با هر محتوایی یک انگیزه نیست ومجبور نیستید هر فکری را نشانه یا هشدار بدانید.
تنها راه مقابله موثر با افکار مزاحم کاهش حساسیت فرد نسبت به آنهاست. زمانی که فرد ازتلاش برای دور کردن افکار، فهمیدن معنای آنها و درگیر شدن با افکار دست بردارد؛ می‌تواند از آنها را شود.
بیشتر بخوانید:
عوامل موثر در شاد زیستن چیست؟
مطلب مرتبط:
راهکار این است که نگرش خود را تغییر دهید و افکار بیهوده را به حال خود رها کنید و به آنها توجه نکنید؛ در نهایت خواهید دید که این افکار در جریان آگاهی از بین می‌روند و در پس زمینه ذهنتان محو می‌شوند! چندین استراتژی برای مدیریت افکار مزاحم وجود دارد که می توانید از آنها استفاده کنید:
- فکر مزاحم را سرکوب نکنید
به جای سرکوب آگاهانه افکار خود؛ سعی کنید با یک فعالیت جذاب توجه خود را از آن منحرف کنید. برای مثال سعی کنید جدول کلمات متقاطع را کامل کنید یا کتاب بخوانید. سعی کنید کاملاً ذهن خود را در یک فعالیت غوطه ور کنید و مطمئن شوید که به هیچ وجه نمی توان آن را به فکر مزاحم مرتبط کرد.
- تفاوت بین فکر و واقعیت را تشخیص دهید
نگرانی بزرگ بسیاری از افرادی که افکار مزاحم دارند این است که ممکن است به فکر مزاحم عمل کنند؛ مانند آسیب رساندن به کسی که دوستش دارند؛ به همین دلیل آنها می خواهند معنای پشت این افکار را درک کنند و به دنبال اطمینان خاطر باشند که به آن مرتکب نمی شوند.
در نظر داشته باشید که این افکار نشانه ای از آینده نیستند و هیچ قصدی برای عمل به آنها وجود نداردغ پس آنها را به عنوان افکار صرف بپذیرید و اجازه دهید آزادانه از ذهن شما عبور کنند؛ اما به آنها اجازه ندهید که شما را مصرف کنند.
مطلب مرتبط:
مدل مغز سه گانه چیست و تا چه اندازه علمی و معتبر است؟
- محرک ها را شناسایی کنید
اغلب افکار شما کاملاً تصادفی نیستند و تعاملات روزانه شما ممکن است بر آنها تأثیر بگذارد. یادداشت کردن روزانه فهرست افکار و خلق و خوی کلی خود می تواند به شما در درک الگوها در طول زمان کمک کند.
با بررسی نوشته‌هایتان متوجه خواهید شد که این افکار زمانی اتفاق افتاده‌اند که وقت آزاد زیادی داشتید، یا شاید بعد از تماشای یک فیلم خشونت‌آمیز رخ می‌دادند. با ردیابی این الگوها، ممکن است بتوانید علت اصلی افکار مزاحم را مشخص کنید و مشکل اساسی را برطرف کنید.
- تغییر مثبتی را در برنامه روزانه خود اعمال کنید
اگر به زندگی خود حالات مثبت بیشتری القا کنید؛ احتمال کمتری دارد که فضایی برای احساسات منفی باقی بماند. پس سبک زندگی خود را با یک تغییر مثبت که به شما احساس خوبی می دهد ادغام کنید. چند نمونه از تغییراتی که می توانید در برنامه روزانه خود ایجاد کنید عبارتند از: ایجاد عادات غذایی سالم‌تر، تمرین یوگا و پیاده روی در بیرون از منزل.
- در مورد افکار مزاحم خود صحبت کنید و درمان را رد نکنید
بسیاری از مردم از اعتراف کردن به داشتن افکار مزاحم خجالت می کشند و سعی می کنند به تنهایی با افکار خود کنار بیایند و آنها را از دیگران پنهان نگه دارند؛ اما صحبت کردن با فردی که به او اعتماد دارید می تواند بسیار مفید باشد. زمانی که نسبت به احساسی که دارید و چیزی که تجربه می‌کنید دید بازتری داشته باشید؛ می‌توانید دیدگاه جدیدی نسبت به موقعیت خود ایجاد کنید.
مطلب مرتبط:
کلام آخر
اگر افکار مزاحم شما برایتان مشکل ساز شده‌اند و در زندگی روزمره و مسئولیت های شما تداخل ایجاد می کنند؛ ممکن است وقت آن رسیده باشد که برای مدیریت این افکار با پزشک یا متخصص سلامت روان مشورت کنید. توجه داشته باشید درمان موثر و پیشگیری از افکار مزاحم ممکن است زمان بر باشد و داشتن صبر در این مسیر یک عنصر کلیدی است.
سلام مقاله خوبی بود به نظر من هم بهتراست اززندگی افراد موفق هم وطن هم استفاده بشه چون بیشتربافرهنگ ماهمخوانی داره وبیشترمیتونیم درس بگیریم