چه کارهایی به خاطر ترس از شکست تا به حال انجام ندادید؟

آیا تا به حال آنقدر از شکست در کاری ترسیده اید که تصمیم بگیرید اصلاً تلاش نکنید؟ یا ناخودآگاه تلاش‌های خود را برای جلوگیری از احتمال شکست بزرگتر ضعیف دیده‌اید؟

احتمالاً بسیاری از ما در یک برهه زمانی ترس از شکست را تجربه کرده ایم. ترس از شکست می‌تواند باعث شود نتوانیم کاری انجام دهیم و در مقابل حرکت رو به جلو مقاومت کنیم.

در این مقاله از روانکده مفهوم ترس از شکست و علل آن را بررسی خواهیم کرد و به شما خواهیم آموخت که چگونه بر ترس از شکست غلبه کنید تا از موفقیت واقعی در کار و زندگی لذت ببرید.

تعریف ترس از شکست

ترس از شکست؛ شامل این باور است که شما «به اندازه کافی خوب» نیستید یا نخواهید بود و خود یا افراد دیگر را در زندگی خود ناامید خواهید کرد. این فوبیا ممکن است باعث شود که فرد مبتلا از هر گونه موقعیت، فعالیت یا سناریویی که پتانسیل نتیجه ناموفق دارد اجتناب کند یا به تعویق بیندازید.

فردی که این وضعیت را دارد ممکن است به خاطر ترس شکست از امتحان کردن چیزهای جدید، ریسک کردن یا پذیرش تغییر و رشد بترسد.

ترس از شکست باعث یک احساس دائمی و طاقت فرسا شامل نگرانی شدید، افکار منفی و تردید یا عدم تمایل به کار در کار یا پیگیری اهداف زندگی می‌باشد.

افرادی که با ترس از شکست زندگی می کنند اغلب بدون دلیل و بی اساس کاملاً مطمئن هستند که شکست خواهند خورد و این احساس ناامنی می تواند در افکار، احساسات و اعمال آنها اختلال ایجاد کند.

آیا ترس از شکست و کمال گرایی یکی هستند؟

ترس از شکست و کمال گرایی شباهت هایی دارند؛ اما متفاوت هستند. کمال گرایی یعنی سعی کنید بی عیب و نقص باشید و تمرکز شدیدی روی موفقیت داشته باشید؛ اما فرد مبتلا به ترس از شکست بر شکست تمرکز می کند و مدام با احساس وحشت و نگرانی در مورد اینکه در صورت شکست چه اتفاقی می افتد مبارزه می کند. در مواردی کمال گرایی افراطی می تواند به ترس از شکست تبدیل شود.

علت اصلی ترس از شکست چیست؟

ترس از شکست مانند سایر فوبیاها؛ از الگوی عواملی پیروی می‌کند که شامل شرایط زیست‌شناختی و محیطی است. 4 مورد از رایج ترین دلایل ترس از شکست عبارتند از:

1. الگوهای آموخته شده از والدین

والدین می توانند از طریق اعمال و ارتباطات خود تأثیر فوق العاده ای بر ترس از شکست در فرزندان خود داشته باشند. داشتن والدین بیش از حد محافظه کار، غیرحمایت کننده یا انتقادی احتمال ترس از شکست را در فرزندان افزایش می‌دهد. کودکانی که به طور معمول در کودکی تضعیف یا تحقیر می شوند؛ این احساسات منفی را تا بزرگسالی با خود حمل می کنند.

2. تجربه یک رویداد آسیب زا در زندگی و استرس بالا

استرس زیاد و تجربیات آسیب زا با ترس از شکست مرتبط است. آزار جسمی، جنسی یا عاطفی یا بی‌توجهی عاطفی همگی از علل احتمالی ترس از شکست هستند.

همچنین افرادی که در نتیجه شکست متحمل آزار یا تنبیه شدید شده اند، ممکن است از تجربه دوباره آن عواقب بترسند.

3. مسائل ژنتیکی و بیولوژیکی

والدین می توانند از طریق ساختار بیولوژیکی و ژن های خود نیز بر ترس از شکست تأثیر بگذارند؛ زیرا اضطراب یک مؤلفه ژنتیکی دارد. اگر اختلالات سلامت روان مانند فوبیا، اضطراب یا افسردگی در خانواده وجود داشته باشد؛ ممکن است احتمال ابتلا به این شرایط در فرزند بیشتر شود.

4. سایر فوبیاها

گاهی اوقات فوبیاها با هم بروز می کنند. به عنوان مثال، کودک مبتلا به “ترس از مدرسه” ممکن است ترس از شکست نیز داشته باشد، یا فردی که دچار “ترس از کثیفی و میکروب‌ها” است؛ اگر احساس کند دائماً در تمیز ماندن شکست می‌خورد ممکن است به ترس از شکست نیز دچار شود.

بیشتر بخوانید: آشنایی با بهترین مرکز روانشناسی کودکان در تهران

علائم ترس از شکست چیست؟

ترس از شکست می تواند منجر به طیف وسیعی از مشکلات عاطفی و روانی از جمله: شرم، افسردگی، اضطراب، حملات پانیک یا اعتماد به نفس پایین شود. همچنین ممکن است بر نحوه عملکرد شما در مدرسه یا محل کار یا نحوه تعامل با دوستان و اعضای خانواده تأثیر منفی بگذارد. افرادی که ترس از شکست دارند ممکن است برخی از علائم زیر را تجربه کنند:

• ترس از انجام کارهای ساده در محل کار، خانه یا مدرسه.
• عصبانیت یا تحریک پذیری.
• نگرانی از قضاوت شدن توسط دیگران.
• افسرده یا غمگین.
• نگاه منفی و بدبینانه به زندگی.
• رفتارهای خود خرابکارانه مثل به تعویق انداختن کار یا فعالیت چالش برانگیز.
• عدم توانایی در حفظ روابط.
• عدم تمایل به پذیرش انتقاد یا کمک سازنده.
• بی میلی به امتحان چیزهای جدید.
• عزت نفس پایین و باور نداشتن به توانایی خود.
• انگیزه ضعیف برای دنبال کردن اهداف.
• احساس ناامیدی نسبت به آینده.
• اهمال کاری مکرر.
• حواس پرتی بالا توسط چیزهای بی ربط یا بی اهمیت.
• اضطراب زیاد در سایر زمینه های زندگی.
• آشفتگی عاطفی و بی ثباتی.

چگونه بر ترس خود از شکست غلبه کنیم؟

زندگی کردن بدون تجربه شکست تقریبا غیرممکن است و افرادی که این کار را انجام می دهند احتمالا آنقدر محتاطانه زندگی می کنند که به جایی نمی رسند؛ به زبان ساده آنها اصلاً زندگی نمی کنند.

نکته شگفت انگیز در مورد شکست این است که کاملاً به ما بستگی دارد که تصمیم بگیریم چگونه به آن نگاه کنیم. ما می‌توانیم شکست را به‌عنوان “پایان دنیا” یا دلیلی بر ناکافی بودن خود ببینیم و همچنین می‌توانیم به شکست به عنوان تجربه یادگیری نگاه کنیم.

مهم است در هر کاری که انجام می دهیم در نظر بگیریم که همیشه این احتمال وجود دارد که شکست بخوریم و رویارویی با این شانس و در آغوش کشیدن آن نه تنها شجاعانه است؛ بلکه به ما زندگی کاملتر و پربارتری می دهد.

«اغلب، بینش های ارزشمند تنها پس از شکست به دست می آیند. پذیرش و یادگیری از آن بینش ها کلید موفقیت در زندگی است.»

اما وقتی اجازه می‌دهیم ترس از شکست مانع پیشرفت ما در زندگی شود؛ احتمالاً فرصت‌های بزرگی را در این راه از دست خواهیم داد. چند راه برای کاهش ترس از شکست وجود دارد:

1. مثبت اندیشی را بیاموزید: مثبت اندیشی روشی فوق العاده قدرتمند برای ایجاد اعتماد به نفس در خود است. از خودگویی منفی که می تواند احساس اضطراب ایجاد کند، خودداری کنید و بیشتر خوشبین فکر کنید تا انگیزه خود را بالا نگه دارید.
2. شکست را مجددا تعریف کنید: بخش مهمی از غلبه بر ترس از شکست، ایجاد دیدگاه جدیدی در مورد شکست است. به جای اینکه شکست را یک فاجعه مطلق و ویرانگر زندگی بدانید؛ رابطه جدیدی با آن ایجاد کنید و به آن به عنوان فرصتی برای یادگیری و رشد بنگرید.
3. برای شکست برنامه ریزی کنید: فکر کردن به شکست با متعهد شدن به شکست کاملاً متفاوت است. یکی از بهترین راه ها برای کنار آمدن با شکست این است که فعالانه خود را در معرض آن قرار دهید.

مطالب دیگر 

چگونه صبح سرحال بیدار شویم؟

چرا شکست عاطفی دردناک است؟

کلام آخر

هر بار که در کاری شکست می خوریم؛ می توانیم به دنبال درسی باشیم که قرار است از آن یاد بگیریم. این درس ها بسیار مهم هستند؛ چون رشد ما را تسریع می‌کنند و از تکرار همان شکست جلوگیری می‌نمایند.

ترس سالم از شکست می تواند مثبت باشد و ما را به برنامه ریزی، تمرکز و آمادگی بهتر هدایت کند؛ اما وقتی ترس از شکست خارج از کنترل رشد می کند، می تواند فلج کننده و مانع حرکت رو به جلو شود.