اعتماد به نفس و خودباوری مناسب از عوامل اساسي موفقیت و پيشرفت در زندگي است.علاوه بر بزرگسالان بسیاری از کودکان به دلایل زیادی در زمینه اعتماد به نفس خود مشکل دارند. کودکان با اعتماد به نفس پایین نسبت به خود و توانایی‌های خود احساس اطمینان کمی دارند؛ به طوری که ممکن است در انجام کارهایی که برایشان چالش زا است، بی انگیزه شوند و تلاشی برای حل مشکلات نکند.
کودک چهار ساله در یکی از مهمترین مراحل رشد قرار دارد؛ در این سن خلاقیت و قدرت تخیل کودک افزایش می یابد و می توان گفت هویت کودک شکل می گیرد. بنابراین والدین باید با خصوصیات کودک چهار ساله آشنا شوند و نحوه رفتار با کودک چهار ساله را بیاموزند. لذا در این مقاله از روانکده می خواهیم به سوال بسیاری از والدین که از اهمیت این سن کودک آگاهند و می پرسند چگونه اعتماد به نفس کودک چهار ساله را بالا ببریم؛ پاسخ و راهکار های شایسته ای بدهیم.
فهرست مطالب
- 1 خصوصیات کودک چهار ساله که باید از آنها مطلع باشیم
- 2 بایدها و نباید های تربیتی کودک چهار ساله از ابعاد مختلف
- 3 نشانه های پایین بودن اعتماد به نفس در کودکان
- 4 ۱۵ راهکار افزایش اعتماد به نفس در کودکان
- 5 درباره “چگونه اعتماد به نفس کودک چهار ساله را بالا ببریم” بیشتر بخوانید:
- 5.1 اعتماد به نفس در کودکان ابتدایی
- 5.2 چگونه اعتماد به نفس نوجوان را بالا ببریم
- 5.3 سن شکل گیری اعتماد به نفس در کودکان
- 5.4 افزایش اعتماد به نفس کودک با این جمله های جادویی
- 5.5 تقویت اعتماد به نفس در پسران
- 5.6 بالا بردن اعتماد به نفس کودک نی نی سایت
- 5.7 نشانه های عدم اعتماد به نفس در کودکان
- 5.8 اعتماد به نفس کودکان دکتر هلاکویی
خصوصیات کودک چهار ساله که باید از آنها مطلع باشیم
در سن چهار سالگی اکثر والدین آماده می شوند کودک را روانه پیش دبستانی کنند. این سن مرحله مهمی در رشد کودک است؛ برخی از مهم ترین خصوصیات کودک در ۴ سالگی عبارتند از:
خصوصیات اجتماعی: از لحاظ اجتماعی کودک در این سن توجه کمتری به والدین و اطراف خود دارد و جدا از دلتنگی برای مادر و محیط خانه؛ رفتار مستقلی دارد، دوست دارد با دوستان خود بازی کند. همچنین در موضوعاتی که با او مخافت شود رفتارهایی مثل: گریه کردن، لگد پراندن، شکستن وسایل و … در کودک چهار ساله مشاهده می شود که از ویژگی های سن اوست.
خصوصیات جسمانی: با شروع سن چهار سالگی سرعت رشد کودک وارد یک سیر آهسته و منظم می شود اما از آنجایی که هماهنگی بین دست و پاهای کودک در این سن بیشتر می شود؛ فعالیت و شیطنت او افزایش پیدا می کند و کار های شخصی خود را بدون کمک انجام می دهد.
خصوصیات جنسی: مسائل جنسی یکی از ابعاد طبیعی در هر فرد است و در هر سنی باید به آن توجه کرد. اگر کودک چهار ساله به اعضای خصوصی بدن خودش توجه و کنجکاوی می کند یا در مورد بدن دیگران سوال می پرسد؛ نگران نشوید. فقط باید دقت کنید که روابط جنسی دور از دید او باشد و در صورتی که شاهد روابط جنسی بود حتما از یک مشاور کمک بگیرید.
خصوصیات عاطفی: حالات عاطفی کودک در این سن تغییر می کند و او با صداقت و صمیمیت احساست خود را بیان می کند از طرفی احساساتش خیلی زود می تواند تغییر کند و احساس خشم و حسادت کند.
خصوصیات ذهنی و شناختی: سرعت مهارت های شناختی کودک در این سن در حال افزایش است. (کودکان در این سن باید بتوانند رنگ‌ها، شکل‌ها، اعداد و حروف را تشخیص دهند و همچنین در موقع صحبت کردن از ضمایر به صورت درست استفاده کنند). در این سن از قدرت درک و کنجکاوی کودکتان شگفت زده خواهید شد. از آنجایی که قدرت تخیل در چهار سالگی در اوج خود قرار دارد او داستان هایی در ذهن خود میسازد. کودک چهار ساله تفاوت بین «رفتار واقعی» و «رفتار وانمودی» را تشخیص می دهد.
بایدها و نباید های تربیتی کودک چهار ساله از ابعاد مختلف
کودک چهار ساله در مرحله رشد قرار دارد و نیاز است والدین آشنایی دقیقی از نحوه برخورد و تربیت فرزندان خود در این سن داشته باشند. در چندین بعد اصول تربیت کودک در این سن را بررسی می کنیم:
- توجه به رشد اجتماعی
در سن ۴ سالگی توانایی صحبت کردن و تطبیق یافتن با قواعد اجتماعی در کودک افزایش می یابد و او اجتماعی تر می شود؛ لذا بهتر است در این سن زمینه مناسبی برای روابط اجتماعی آنها فراهم کنید تا با مفاهیم اجتماعی مثل همدلی و محبت و تقسیم کردن و کار تیمی آشنا شوند. البته اگر احساس می کنید او در روابط اجتماعی برخی قواعد را رعایت نمی کند یا با وجود حضور در جمع به تنهایی عمل می کند در نظر داشته باشید که اینها جز فرآیند رشد کودک هستند.اما اگر کودک شما علاقه ای به حضور در جمع و اجتماع ندارد بهتر است از مشاور کمک بگیرید.
- توجه به رشد جسمانی
اولین شرط برای رشد مطلوب کودک داشتن سلامت جسمانی است. کودک در این سن از نظر قد و وزن و استحکام استخوان‌ها و عضلات در حال رشد. برنامه غذایی سالم و فعالیت‌های ورزشی مناسب در کنار خواب کافی ازجمله مسائلی هستند که برای رشد جسمانی کودک باید در نظر داشته باشید.
بیشتر بخوانید: شوهرم هیچ وقت ازم حمایت نمیکنه چیکار کنم؟
- تربیت جنسی
در این سن کودک بیشتر متوجه اندام های خصوصی بدن می شود و شما وظیفه دارید به او کمک کنید مثلا نام صحیح اندام های جنسی را به او یاد بدهید و او را متوجه کنید که درست نیست به دیگران اجازه بدهد اندام های خصوصی او را ببینند. همچنین اگر کودک درمورد فرآیند تولد فزرند سوال می کند در حد توان ذهنی اش به اون اطلاعات بدهید.
- توجه به رشد ذهنی و شخصیتی
چون کودک در این سن در آستانه دوره پیش دبستانی قرار دارد، به تدرج مهارت هایی را که برای تحصیل نیاز دارد را به او آموزش دهید و با داستان گویی و شعر خواندن دایره لغات او را گسترش دهید.
همچنین استفاده از بازی های فکری که حافظه کودک را افزایش می دهند توصیه می شود.
کودک ۴ ساله نسبت به گذشته تواناتر شده و از شما انتظار دارد توانایی های او را ببینید و تشویق اش کنید؛ اگر به مهارت های او توجه کنید به یقین اعتماد به نفس کودک بیشتر می شود. از گفتن جملات منفی مثل (تو نمی تونی کاری بکنی یا تو کار رو اشتباه و ناقص انجام میدی) خودداری کنید؛ زیرا این جملات باعث می شوند کودک به توانایی های خود شک کند و اعتماد به نفس اش پایین بیاید.
گاهی اوقات مسئولیت های ساده ای به کودک بدهید تا در کنار مهارت آموزی؛ توانایی های خودش را باور کند.
در کنار جنبه های مختلف تربیت کودک باید مواردی را رعایت کنید:
- با کودک قاطعانه برخورد کنید و حس دلسوزی را کنار بگذارید، رفتارهای نامناسب کودک را نادیده نگیرید زیرا اگر او احساس کند که می تواند شما را کنترل کند دیگر نخواهید توانست او را به اصول مد نظرتان پایبند کنید
- والدین باید در مقابل کودک هماهنگ رفتار کنند زیرا اگر کودک حس کند که نظر پدر و مادرش با هم متفاوت است از این شکاف استفاده می کند تا نظر خودش را به کرسی برساند.
- کمال گرایی را کنار بگذارید. برخی والدین تنها در صورتی که کودک کاری را به طور تمام و کمال درست انجام دهد او را تشویق می کنند که روش درستی نیست. بهتر است زمانی که کودک کاری را شروع می کند و یا نسبت به گذشته در کاری پیشرفتی دارد حتما او را تشویق کنید تا به اعتماد به نفس فرزندتان کمک کنید.
- به بازی کردن با کودک اهمیت بدهید چون بچه ها بسیاری از نکات و مهارت ها مثل همکاری و احترام را در بازی یاد می گیرند. کودک در بازی نقش های مختلفی را تجربه می کند و قواعد روابط اجتماعی را یاد میگیرد. حتی می توانید در بازی شغل های مختلفی به او بدهید تا با آنها آشنا شود
نشانه های پایین بودن اعتماد به نفس در کودکان
- توانایی های خود را باور ندارد و احساس ناشایسته بودن می کند
- نسبت به کار های خود اعتماد کمی دارد
- اغلب به شکست های خود فکر می کند
- خودش را با بچه های دیگر مقایسه می کند و احساس می کند از آنها پایین تر است
- از خود و کارهای خود انتقاد می کند
- بدون تلاش کردن کارها و چالش ها را رها می کند
- برای اینکه از سوی دیگران سرزنش نشود؛ بهانه میاورد یا اهمیت وقایع را پایین میاورد
- انتقاد پذیر نیست
مطالب مرتبط: افزایش اعتماد بنفس در زنان
۱۵ راهکار افزایش اعتماد به نفس در کودکان
آموزش کودکان در ۴ سالگی و ۵ سالگی نقش بسیار زیادی در یادگیری و رشد آنها دارد و استقلال و اعتمادبه‌نفس آنها را شکل می دهد. برخی از آموزش هایی که والدین می توانند با کودک خود کار کنند عبارتند از:
- پرورش مهارت خواندن با خواندن کتاب های مناسب کودک
- پرورش مهارت زبان با استفاده از فایل های صوتی و کارتون ها
- پرورش مهارت جسمی و فیزیکی ازطریق بازی های حرکتی با کودک
- پرورش مهارت مقایسه ای کودک با مقایسه وزن و اندازه اسباب بازیهایش یا اجسام دیگر
- آموزش کاربرد وسایل به کودک؛ به عنوان مثال به کودک آموزش دهید که از قاشق و چنگال چه زمانی استفاده می شود
- مهارت های ریاضی کودک را افزایش دهید؛ این کار را با آموزش اعداد و علائم ساده ریاضی و مفهوم ساعت به زبان ساده انجام دهید
- الفبا را به کودک آموزش دهید؛ با استفاده از آهنگ های مخصوص الفبا می توانید این کار را انجام دهید تا کودک حروف و صدای حروف را یاد بگیرد
- به کودکان مشارکت را آموزش دهید؛ مثلا یاد بدهید که اسباب بازیهایشان را با دوستانشان به اشتراک بگذارند
- خلاقيت کودک را افزایش دهید؛ مثلا با استفاده از لگو این کار را می توانید انجام دهید. افزایش خلاقیت توانایی حل مسئله را در کودک بالا می برد
- هیچوقت به کودکتان توهین نکنید و او را تحقیر نکنید
- کودک را تشویق کنید در فعالیت‌ها، گروه‌ها و باشگاه‌ها شرکت کند تا استعدادهایش را کشف کند و پرورش دهد
- کودک را در طرح های اجتماعی تاثیرگذار مشارکت بدهید تا او احساس مثبت و بهتری درباره خودش پیدا کند
- به کودک فرصت انتخاب بدهید تا احساس قدرت کند
- کودک را با دیگران مقایسه نکنید
- به کودک توضیح دهید که هیچ کس کامل و بی نقص نیست
مطالب مرتبط: روش های افزایش عزت نفس در کودکان و نوجوانان
سخن آخر
با توجه به مطالبی که ذکر شد قطعا متوجه نقش بزرگ خود به عنوان والدین در شکل گیری اعتماد به نفس در کودک چهار یا پنج ساله خود شده اید. با به کارگیری راهکار های افزایش اعتماد به نفس که ذکر کردیم میتوانید این مسئولیت را به خوبی انجام دهید. اگر فکر می کنید کودک شما در هر یک از این مهارت ها نسبت به همسالانش اعتماد به نفس کمتری دارد می توانید از روانکده مشاوره بگیرید.
من آدم استرسی هستم. واگر برای آشنایی ضماتت کنم خیلی فکر وخیال میاد سراغم.
از طرفی در کلاس عزت نفس به این نتیجه رسیدم اگه به کسی دلیل نه را، همین بگویم، با قاطعیت در تضاده.
به نظر شما بهترین کارچیه