بیشتر اختلالات فکری در اوایل زندگی فرد اتفاق می‌افتد، بین سال های نوجوانی و اوایل 30 سالگی. معمولا علائم در نوجوانی به کندی ظاهر می شوند و سپس در بزرگسالی کاملا ظهور می کنند. این مورد برای اختلالاتی مانند اسکیزوفرنی و اختلال اسکیزوافکتیو است.
پارافرنیا از این الگو مستثنی است. این یک وضعیت روانی شبیه اسکیزوفرنی است که بعد از 40 سالگی شروع می شود. با هذیان های پارانوئید و در برخی موارد توهم مشخص می شود. افراد اغلب با بیماری های دیگری مانند اختلال اسکیزوافکتیو یا اختلال هذیانی تشخیص داده می شوند.
پارافرنیا یک بیماری روانی نادر در نظر گرفته می شود که بین 0.1٪ تا 4٪ از افراد مسن را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری نسبت به سایر اختلالات روان پریشی مانند اسکیزوفرنی پیش آگهی بسیار بهتری دارد و معمولا در کنار اختلالات طیف اضطراب و افسردگی رخ می دهد.
فهرست مطالب
علائم اختلال پارافرنیا چیست؟
افراد مبتلا به پارافرنیا علائم مثبت اسکیزوفرنی را تجربه می کنند. این علائم با علائم منفی یا شناختی اسکیزوفرنی که بر شخصیت، احساسات و پردازش ذهنی فرد تاثیر می گذارد، وجود ندارد. به همین دلیل، بسیاری از افراد مبتلا به پارافرنیا خارج از توهمات طبیعی به نظر می رسند.
علائم مثبت عبارتند از:
- تجربه توهمات (شنیدن یا دیدن چیز هایی که وجود ندارند)
- تجربه توهمات (داشتن باور های نادرست بدون توجه به رد شدن آن ها)
- نمایش افکار آشفته (تغییر سریع بین موضوعات یا گفتن چیز های عجیب و غریب)
- داشتن مشکلات حافظه یا توجه
هذیان ها علامت اولیه هستند و اغلب به هفت دسته یا مضمون مختلف تقسیم می شوند. هذیان های آزار دهنده رایج ترین موضوع برای افراد مبتلا به پارافرنیا است:
- Erotomanic: فرد فکر می کند که کسی عاشق او است، اغلب یک فرد مشهور یا فردی با موقعیت اجتماعی بالا. آن ها ممکن است تلاش کنند تا با این شخص ارتباط برقرار کنند.
- بزرگ: فرد معتقد است که نوعی بینش قدرت ناشناخته از جمله استعداد شگفت انگیز، دانش خاص یا رابطه منحصر به فرد با شخص یا شخصیت مهمی مانند خدا دارد.
- حسود: شخص متقاعد شده است که شریک عاشقانه اش به نوعی خیانت کرده است.
- آزار و اذیت: شخص معتقد است که شخصی سعی دارد به نحوی به او یا یکی از عزیزانش آسیب برساند. این شامل فریب خوردن، جاسوسی، مواد مخدر، ربوده شدن، قتل، تهمت یا تعقیب می شود. آن ها ممکن است گزارش هایی را در مورد این تهدیدات به مجریان قانون ارائه دهند.
- جسمانی: فرد معتقد است که نوعی احساس فیزیکی یا مشکل پزشکی را تجربه می کند، مانند خزیدن حشرات روی پوست یا ابتلا به سرطان.
- مختلط: فرد دارای هذیان هایی است که ترکیبی از مضامین فوق است.
- نامشخص: فرد دارای هذیان هایی است که در دسته های فوق قرار نمی گیرند.
توهمات پارافرنیا معمولا شنوایی هستند (شنیدن چیز هایی که واقعی نیستند) اما می توانند بصری، بویایی (مربوط به بو) و لامسه (مربوط به لمس) باشند.
برخی از علائم هشدار دهنده رایج اختلال پارافرنیا چیست؟
تشخیص پارافرنیا ممکن است سخت باشد. اکثر مردم علیرغم داشتن توهمات، در خانه، محل کار و زندگی اجتماعی خود به طور عادی عمل می کنند. این عارضه با سایر علائم روانپریشی قابل توجه مانند الگو های گفتار عجیب، عدم رعایت بهداشت یا واکنش های هیجانی عجیب همراه نیست. این یکی از عوامل اصلی تمایز بین پارافرنیا و شرایطی مانند اسکیزوفرنی است.
اگر فکر می کنید یکی از عزیزان ممکن است دچار هذیان باشد، به نگرانی هایی که ابراز می کنند توجه کنید، خواه در مورد شغل، شریک عاشقانه، سلامتی یا سایر جنبه های زندگی شان باشد.
چه چیزی باعث اختلال پارافرنیا می شود؟
علل دقیق پارافرنیا ناشناخته است. پزشکان معتقدند طیف وسیعی از عوامل در ایجاد آن نقش دارند، از جمله:
- ژنتیک: اگر افراد دارای سابقه خانوادگی این اختلال یا سایر اشکال روان پریشی باشند، احتمال ابتلا به پارافرنیا بیشتر است.
- ضربه مغزی: بسیاری از افرادی که به پارافرنیا مبتلا می شوند اخیرا دچار سکته مغزی، تومور یا سایر بیماری های عصبی شده اند. این باعث می شود که پزشکان بر این باور باشند که بین اختلال عملکرد مغز و روان پریشی رابطه وجود دارد.
- محیطی: افرادی که ضد اجتماعی و یا منزوی هستند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به پارافرنیا هستند.
- سوء مصرف مواد: برخی از مطالعات ارتباط بین مصرف مواد سنگین و روان پریشی را نشان می دهد.
چگونه اختلال پارافرنیا درمان می شود؟
مدیریت موثر پارافرنیا اغلب شامل ترکیبی از روان درمانی و دارو است. عادات سبک زندگی سالم و حمایت اجتماعی نیز توصیه می شود. روان درمانی یک اصطلاح گسترده است که به طیف وسیعی از رویکرد های درمانی اشاره دارد. مدل های رایج برای مقابله با پارافرنیا عبارتند از:
بیشتر بخوانید:
انواع رویکرد روانشناسی
- روان درمانی فردی: جلسات انفرادی که به افراد کمک می کند علائم خود را بهتر درک کرده و مدیریت کنند.
- درمان شناختی رفتاری (CBT): یک مدل درمانی که الگو ها و رفتار های تفکر منفی را به چالش می کشد. در CBT، یک درمانگر به فرد کمک می کند مکانیسم های مقابله ای سالمی را برای هذیان ها و توهمات خود ایجاد کند.
- دارو: به عنوان سنگ بنای درمان در نظر گرفته می شود و آنتی سایکوتیک ها رایج ترین دارویی است که تجویز می شود. در حالی که موثر هستند، آن ها دارای عوارض جانبی سنگینی نیز هستند که ممکن است افراد را در مصرف آن ها مردد کند.
دو دسته از دارو های ضد روان پریشی وجود دارد، نسل اول (معمولی) و نسل دوم (غیر معمول). آنتی سایکوتیک های نسل اول قدیمی تر، ارزان تر هستند و عوارض جانبی بیشتری دارند. نسل دوم جدید تر هستند و عوارض کم تری هم دارند.
نسل اول یا معمولی: کلرپرومازین (تورازین)، فلوفنازین (پرولیکسین)، هالوپریدول (هالدول)، لوکساپین (اکسیلاپین)، پرفنازین (تریلافون)، تیوریدازین (ملاریل)، تیوتیکسن (ناوان)، تری فلوئوپرازین (استلازین)
نسل دوم یا غیر معمول: آریپیپرازول (ابیلیفای)، آسناپین (سافریس)، برکسپیپرازول (رکسولتی)، کاریپرازین (ورایلار)، کلوزاپین (کلوزاریل)، ایلوپریدون (فاناپت)، لورازیدون (لاتودا)، اولانزاپین (زیپرکسا)، پالیپریدون (اینوگا)، کوئتیاپین (Seroquel)، ریسپریدون (Risperdal)، زیپراسیدون (Geodon)
مهم است که به یاد داشته باشید که برنامه های درمانی شخصی هستند. اگر به دنبال کمک هستید، مطمئن شوید که یک به یک راه و روش ها را با یک پزشک کار می کنید تا برنامه ای متناسب با نیاز شما ایجاد کنید. فقط به این دلیل که یک دارو یا درمان به فرد دیگری کمک می کند تا بهبود یابد، به این معنی نیست که راه حل مناسبی برای شما خواهد بود. هرگز در مورد درخواست کمک، مصرف دارو یا رفتن به درمان احساس گناه نکنید. پرداختن به سلامت روان کاری سازنده و شجاعانه است.
چگونه می توانم به یکی از افراد مبتلا به پارافرنیا کمک کنم؟
وقتی کسی که دوستش دارید خوب نیست بدانید چگونه باید واکنش نشان دهید. آیا آن ها می خواهند در مورد آن صحبت کنند یا ترجیح می دهند تجربیات خود را خصوصی نگه دارند؟ آیا با شروع مکالمه آن ها را از خود دور خواهید کرد؟
هیچ پاسخ آسانی برای این سوالات وجود ندارد. هر فردی با سلامت روان خود به طور متفاوتی رفتار می کند. گفته می شود، همه ما می خواهیم احساس کنیم که مورد علاقه و حمایت قرار می گیرند. نشان دادن این که به کسی برای رفاه او سرمایه گذاری کرده اید، می تواند دنیای متفاوتی ایجاد کند. در این جا چند راه برای انجام این کار وجود دارد:
- خود را آموزش دهید: علائم، گزینه های درمانی و توصیه های زندگی سالم را بخوانید. سعی کنید درک کنید که به فرد مورد علاقه تان چه می گذرد تا بتوانید در مورد آن با او صحبت کنید. این همچنین زمانی که زمان پیدا کردن درمان فرا می رسد، شما را به یک منبع ارزشمند تبدیل می کند.
- درمان مدافع: درخواست کمک می تواند سخت باشد. انگ اجتماعی اغلب افراد را از باز کردن علائم خود با دیگران باز می دارد. با کمک به او در مورد روش های درمانی مختلف یا پزشکان در منطقه خود، از عزیز خود حمایت کنید. اگر مایلند، چند جلسه با آن ها بروید. به آن ها یادآوری کنید که هیچ چیز عجیبی در مورد کمک گرفتن وجود ندارد و این که شما به آن ها افتخار می کنید که این کار را دنبال می کنند.
- از همدلی استفاده کنید: هذیان ها و توهمات مرتبط با پارافرنیا بسیار واقعی هستند. سعی کنید زمانی که آن ها در میانه یک قسمت هستند از ضربه زدن به آن ها خودداری کنید. آرام بمانید و به یاد داشته باشید که به آن ها چه می گذرد. به آن ها یادآوری کنید که در کنار آن ها هستید و آن ها را دوست دارید.
- صبور باشید: اگر به شما انتقاد کردند، آن را شخصی نگیرید. آن ها در حال مبارزه با چیزی هستند که غلبه بر آن بسیار سخت است. فاصله آن ها ربطی به شخصیت شما ندارد. حتی زمانی که احساس می کنید کمکی نمی کند، به حضور در کنار آن ها ادامه دهید. این عمل به تنهایی به آن ها این امکان را می دهد که بدانند افرادی را در زندگی خود دارند که به آن ها اهمیت می دهند.
آشفتگی روانی چیست؟
عموما با ترکیبی از افکار، ادراکات، عواطف، رفتار و روابط غیرعادی با دیگران مشخص می شوند. اختلالات روانی عبارتند از: افسردگی، اختلال دو قطبی، اسکیزوفرنی و سایر روان پریشی ها، زوال عقل و اختلالات رشدی از جمله اوتیسم.
توهم انگلی چیست؟
پارازیتوز هذیانی (DP) یک اختلال روانی است که در آن افراد دائما این باور را دارند که آلوده به عوامل بیماری زای زنده یا غیرزنده هستند.
دلیریوم سرطان چیست؟
دلیریوم یک حالت ذهنی آشفته است که می تواند در بیماران مبتلا به سرطان رخ دهد. به ویژه سرطان پیشرفته، رخ دهد.
دلیریوم در سالمندان چیست؟
هذیان یا حالت ذهنی آشفته به طور ناگهانی رخ می دهد. فرد دارای تغییر در وضعیت روانی است و سرگردان و حواس پرت عمل می کند. هذیان در افراد مسن، به ویژه افراد مبتلا به زوال عقل و افرادی که نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارند، شایع تر است. درمان سریع برای کمک به بهبودی فرد مبتلا به هذیان ضروری است.
سندرم غروب آفتاب در دلیریوم چیست؟
غروب آفتاب یا سندرم غروب آفتاب، یک پدیده عصبی است که با افزایش گیجی و بی قراری در افراد مبتلا به هذیان یا نوعی زوال عقل همراه است. این بیماری بیشتر با بیماری آلزایمر مرتبط است، اما در افراد مبتلا به سایر اشکال زوال عقل نیز دیده می شود.
سلام من چهارده سالمه سه روزه همش فگر های منفی تو مغزم هست تپش قلب هم بیشتر است کف های دستم عرق می کنه فگر می کنم همه جانم می لرزه حتا اونقدر حالم بد میشه که گریه می کنم میشه برام کمک کنید.