شاید شما هم ساعت های طولانی را به مطالعه و درس خواندن اختصاص می دهید؛ اما بازدهی چندانی نداشتید و متوجه شدید که چیزی یاد نگرفته اید و مطالب را به خاطر نمی آورید در این موارد اکثر افراد از حافظه پایین خود شاکی هستند؛ اما لازم است بدانید بزرگترین مانع یادگیری انسان در هنگام درس خواندن عدم تمرکز می باشد. ما در این مطلب از روانکده بهترین راه های افزایش تمرکز را به شما معرفی خواهیم کرد.
فهرست مطالب
چه عواملی موجب عدم تمرکز هنگام درس خواندن می شوند؟
نداشتن تمرکز در هنگام مطالعه بزرگترین چالش دانش آموزان و دانشجویان در تمام مقاطع تحصیلی می باشد که مانع کسب نتایج مورد انتظار می شود. ذهن ما به صورت ذاتی تمایل دارد با مسائل مختلفی درگیر شود؛ به همین سبب عوامل متعدد بیرونی و فکری و درونی می توانند به راحتی حواس ما را هنگام مطالعه پرت کنند و روی تمرکز مان تأثیر بگذارند.
عوامل بیرونی و محیطی حواس پرتی: در دنیای تکنولوژی چیزهای بسیار زیادی وجود دارند که می توانند تمرکز ما را بگیرند؛ گوشی های موبایل، لپ تاپ و تبلت ابزار هایی هستند که اگر در استفاده از آنها برنامه ریزی درستی نداشته باشیم؛ ساعت های زیادی را در شبکه های اجتماعی و وب گردی های بی هدف از دست خواهیم داد. همچنین برخی تحریکات و شرایط محیطی از جمله سردی و گرمی هوا، سر و صدا، رسانه های صوتی و تصویری و نور کم و زیاد نیز موجب حواس پرتی می شوند.
عوامل ذهنی و درونی حواس پرتی: طرز تفکر، اندیشه ها و فشارهای روانی از قبیل نگرانی، ترس، خشم، شادی،خیال بافی های منفی، غم و اندوه، استرس و گرسنگی و تشنگی می توانند موجب عدم تمرکز شوند.
مطلب مرتبط: چگونه فردی با عزت نفس باشیم؟
علاوه بر عواملی که ذکر شد؛ اجبار به درس خواندن، روش های غلط مطالعه و مولتی تسک بودن ذهن برخی افراد نیز از عواملی هستند که موجب می شوند ذهن فرد مذور از درس خواندن خسته شده و به کارهای دیگری پرت شود.
برخی افراد فکر می کنند ذاتا فرد حواس پرتی هستند و بر این باورند که تمرکز یک امر ذاتی است؛ اما اینگونه نیست! همه افراد با هر سطح هوشی می توانند با تکنیک هایی تمرکز خود را پرورش دهند. البته که تمرکز یک ویژگی نسبی است و هیچ کس نمی تواند بگوید من همیشه تمرکز حواس دارم.
راهکار های افزایش تمرکز در درس خواندن
با تمرین تکنیک های افزایش تمرکز در مدت زمان کمی می توانید به تمرکز عالی دست یابید و با حواس جمع مطالعه کنید تا در نهایت به موفقیت تحصیلی برسید. تکنیک های کاربردی افزایش تمرکز در مطالعه عبارتند از:
1.عوامل حواس پرتی خود را بشناسید
عوامل پرت کننده حواس فرد به فرد متفاوت می باشند؛ مثلا ممکن است سر و صدای زیاد تمرکز فردی را بهم بزند اما برای شخص دیگری مهم نباشد. پس در قدم اول باید بدانید چه چیزهایی موجب حواس پرتی شما می شوند و سپس تک تک این عوامل را حذف کنید.
اگر فرد منظمی هستید به احتمال زیاد بی نظمی تمرکز شما را بهم خواهد زد؛ پس حتما قبل از مطالعه میزکارتان را مرتب کنید. البته که رفع کردن عوامل بیرونی حواس پرتی نسبت به عوامل ذهنی حواس پرتی بسیار آسان تر می باشد!
2.در لحظه حال زندگی کنید
زمانی که ذهن شما در حال سیر کردن در گذشته و آینده باشد به هیچ وجه نمی تواند روی موضوعی متمرکز شود. پس باید مرور گذشته و فکر کردن به اتفاقاتی که در آینده خواهد افتاد را رها کنید؛ تا دغدغه ذهنی کمتری داشته باشید و بتوانید از مطالعه مطالب استفاده ببرید.
3.اعتماد به نفس خود را تقویت کنید
برای اینکه بتوانید با تمرکز کافی درس بخوانید باید از شر افکار منفی که نسبت به خودتان دارید؛ خلاص شوید. از گفتن کلماتی مثل من نمی توانم، نمی دانم و … بپرهیزید و اجازه ندهید افکار منفی و محدود کننده ذهن شما را غرق کند و تمرکزتان را مختل سازد.
مطلب مرتبط: چرا داشتن عزت نفس مهم است؟
خودپنداری مثبت و داشتن اعتماد به نفس بالا؛ تمرکز حواس و حافظه را افزایش می دهد و موجب می شود ذهنی آرام و یادگیری بهتری داشته باشید.
4.برنامه ریزی کنید
تحقیقات نشان می دهند که مطالعه برنامه ریزی شده و هدفمند مؤثرتر از مطالعه اتفاقی می باشد. زمانی که برای درس خواندن برنامه ریزی کنید و هدف داشته باشید؛ ذهن شما به صورت ارادی آماده تمرکز روی مطالعه و یادگیری می شود و انگیزه کافی برای تلاش دارد. اما زمانی که بدون هدف و برنامه ریزی و به طور اتفاقی درس بخوانید؛ ذهن تان موضوع را جدی نمی گیرد و به جاهای دیگر هم سرک می کشد!
پس بهتر است با توجه به مقطع تحصیلی که هستید؛ برای درس خواندن خود هدف گذاری و برنامه ریزی کنید (قبولی در کنکور یا پیدا کردن شغل مناسب و …) تا با انگیزه بیشتری درس بخوانید.
5.قبل از شروع مطالعه سؤال طرح کنید
زمانی که سؤالاتی را در ذهن خود طراحی کنید و سپس شروع به درس خواندن نمایید؛ ذهن شما انگیزه خوبی برای مطالعه خواهد داشت و با جدیت تمام و دقت بالا به دنبال یافتن پاسخ پرسش هایش روی مطالب تمرکز خواهد کرد.
6.ذهنتان را بر مطالعه محدود کنید
برخی افراد تصور می کنند اگر چندین کار را به صورت همزمان انجام دهند؛ کارها سریع تر پیش خواهد رفت و موفق تر خواهند بود؛ اما این اشتباه است. این موضوع را با مثال ساده ای برای شما توضیح می دهیم.
زمانی که چراغ مطالعه شما فقط روی صفحه کتابتان بتابد؛ دید شما به کتاب محدود می شود و موضوع دیگری وجود ندارد که تمرکز شما را بگیرد. اما وقتی چراغ را عقب تر ببرید و نور آن فضای اطراف را نیز روشن کند؛ متوجه موارد زیادی می شوید که می توانند حواس شما را پرت کنند.
بیشتر بخوانید: چند روشی که تست تیپ شخصیتی به شما کمک می کند خودتان را کشف کنید
پس بهتر است روی یک موضوع تمرکز کنید تا نتیجه مطلوب تری حاصل شود.
مطلب مرتبط: راه های افزایش اعتماد به نفس در جوانان
7. در فواصل مناسبی استراحت کنید
مطالعه طولانی موجب خستگی ذهنی و جسمی می شود و کم کم تمرکزتان پایین می آید؛ بهتر است در بین درس خواندن زمانی را برای استراحت اختصاص دهید تا ذهنتان برای ادامه درس خواندن آمادگی و آرامش لازم را بدست آورد.
هر فرد بسته به علایق و شخصیت خود روشی برای استراحت انتخاب می کند. مثلا فردی ترجیح می دهد بین مطالعات خود موسیقی گوش دهد و فرد دیگری ممکن است در فواصل درس خواندن چند دقیقه ای بخوابد.
برای افزایش تمرکز حین مطالعه می توانید راهکارهای زیر را امتحان کنید:
زمان خود را برنامه ریزی و مدیریت کنید: قبل از شروع مطالعه، بهتر است یک برنامه دقیق برای زمان خود ایجاد کنید. این برنامه باید شامل زمان های مشخصی برای مطالعه، استراحت، غذا خوردن و ورزش باشد. همچنین به خاطر داشته باشید که بهتر است در مواقعی مطالعه کنید که بهترین تمرکز را دارید.
محیط مناسب را انتخاب کنید: محیطی را که برای مطالعه مناسب می دانید انتخاب کنید. محیط باید ساکت و خلوت باشد و شامل تمام وسایل مورد نیاز برای مطالعه باشد.
به تغذیه و سلامتی توجه کنید: غذاهای سالم و ورزش منظم می تواند تمرکز و حافظه شما را بهبود بخشد. به عنوان مثال، مصرف مواد غذایی با مقادیر مناسب ویتامین، مواد معدنی و اسیدهای چرب می تواند حافظه و تمرکز شما را تقویت کند.
انتخاب سبک مطالعه مناسب: برای افزایش تمرکز می توانید از روش های مطالعه متفاوتی استفاده کنید. به عنوان مثال برخی از افراد با استفاده از روش های مختلف مانند بلندخوانی بیشتر به مطالعه اهمیت می دهند.
مطلب مرتبط: چگونه بر استرس، اضطراب و ترس خود غلبه کنیم؟
ایجاد تعامل با مطالب: برای افزایش تمرکز سعی کنید بیشتر با مطالب مطالعه تعامل داشته باشید. به عنوان مثال، می توانید برای خود سؤالاتی ایجاد کنید که در حین مطالعه به آنها پاسخ دهید یا سعی کنید مطالب را برای شخص دیگری توضیح دهید تا درک خود را آزمایش کنید.
استراحت کنید: استراحت های منظم در طول جلسات مطالعه می تواند به بهبود تمرکز شما کمک کند. مهم است که در فواصل زمانی منظم استراحت کنید و از این زمان برای استراحت و پاکسازی ذهن خود استفاده کنید.
عوامل حواس پرتی را حذف کنید: سعی کنید حواس پرتی را در حین مطالعه به حداقل برسانید. این می تواند شامل خاموش کردن تلفن، خروج از حساب های رسانه های اجتماعی و یافتن یک فضای مطالعه آرام باشد.
از وسایل کمک مطالعه استفاده کنید: استفاده از وسایل کمک مطالعه مانند فلش کارت، هایلایت و یادداشت های چسبناک می تواند به شما کمک کند که با مطالب درگیر شوید و تمرکزتان را بهبود ببخشید.
تمرین ذهن آگاهی: تمرین تکنیک های ذهن آگاهی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن و یوگا می تواند به بهبود تمرکز و تمرکز شما کمک کند.
خواب کافی داشته باشید: خواب کافی برای بهبود تمرکز بسیار مهم است. سعی کنید حداقل 7-8 ساعت در شب بخوابید و زمانی که احساس خستگی می کنید از مطالعه خودداری کنید.
در نتیجه، بهبود تمرکز حین مطالعه برای دستیابی به موفقیت تحصیلی بسیار مهم است. با پیروی از این استراتژی ها، می توانید یک روال مطالعه ایجاد کنید که برای شما مفید باشد و به شما در رسیدن به اهدافتان کمک کند. به یاد داشته باشید که با خودتان صبور باشید و روش های مختلف را امتحان کنید تا زمانی که بهترین کار را برای خود پیدا کنید.
کلام آخر
در این مقاله ما سعی کردیم بهترین تکنیک های افزایش تمرکز حواس و بهره وری ذهنی را به شما معرفی کنیم تا با تمرین کردن این فرمول های طلایی بتوانید تمرکز خود را بالا ببرید و ذهن خود را از حواس پرتی در امان نگه دارید.
دیدگاهتان را بنویسید